ಬಿ.ಎಂ. ಶ್ರೀಕಂಠಯ್ಯ (ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ): ಕನ್ನಡ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಕಾವ್ಯಯಾನಿ
ಪರಿಚಯ:
ಭಟ್ಟರಕೆರೆ ಮಂಜಪ್ಪ ಶ್ರೀಕಂಠಯ್ಯ, ಸಾಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ ಎಂದು ಪರಿಚಿತರಾಗಿರುವ ಇವರು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಆಳವಾದ ಋಷಿ. ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಗೆ ಕಾವ್ಯಮಯ ಭಾವವನ್ನೂ, ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ತಾತ್ವಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನೂ ನೀಡಿದ ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ, ಪಾಂಡಿತ್ಯಪೂರ್ಣ ಭಾಷೆ, ಸಾಹಿತ್ಯ ವಿಮರ್ಶೆ, ಅನುವಾದ, ನಾಟಕ, ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರ, ಔಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಅನನ್ಯ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಜನನ ಮತ್ತು ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಜೀವನ:
ಬಿ.ಎಂ. ಶ್ರೀಕಂಠಯ್ಯ ಜನಿಸಿದ್ದು ೧೮೮೪ರ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಭಟ್ಟರಕೆರೆ ಎಂಬ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ. ಇವರ ಕುಟುಂಬದ ಮೂಲ ಪಾಂಡಿತ್ಯ ಪರಂಪರೆಗೆ ಸೇರಿದದ್ದು. ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೇ ಪಾಠಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಗುರುಬ್ರಹ್ಮದಂತೆ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದ ಇವರು, ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಾಸ ನಡೆಸುವ ಮೂಲಕ ಭಾಷಾ ಪ್ರೌಢಿಮೆಗೆ ಅಡಿಗಲ್ಲು ಇಟ್ಟರು.
ಇವರ ಶಿಕ್ಷಣವು ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ನಡೆದಿತ್ತು. ಇವರು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿಯವರೆಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದು, ನಂತರವೇ ಪೌರಸ್ತ್ಯ ಭಾಷೆಗಳತ್ತ ತಮ್ಮ ಗಮನ ಹರಿಸಿದರು. ಇವರಿಗಿರುವ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಪ್ರಭಾವವೂ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಗಂಭೀರತೆಗೂ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಿಂದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದರು.
ವೈದ್ಯಮಾನಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಸೇವೆ:
ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ ಇವರು ಮೊದಲ ಕನ್ನಡ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದರೆಂಬ ಗರಿಮೆ ಇವರದು. ಇಲ್ಲಿ ಇವರು ಕೆಲವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತವನ್ನು ಬೋಧಿಸಿದರು. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಷಾ ನಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರೀತಿ ಬೆಳೆಸಲು ಭರಿತ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಿದರು. ಬಹುಪಾಲು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಾಹಿತಿಗಳು ಇವರ ಶಿಷ್ಯರೆಂಬುದೂ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂಗತಿ. ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪ, ಕುವೆಂಪು, ತಿರುಕನೂರ ರಾಮಚಂದ್ರ ಶರ್ಮ ಮೊದಲಾದವರು ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ ಅವರ ಪ್ರೇರಣೆಯಿಂದಲೇ ಬೆಳೆಯಲಾರಂಭಿಸಿದವರು.
ಬಿ. ಎಂ. ಶ್ರೀಕಂಠಯ್ಯ (ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ) – ಕನ್ನಡ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಶಿಲ್ಪಿ
ಪರಿಚಯ
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದ ಬಿ.ಎಂ. ಶ್ರೀಕಂಠಯ್ಯರು ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ಪ್ರಮುಖ ಕನ್ನಡ ಕವಿ, ವಿಮರ್ಶಕ, ಅನುವಾದಕ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಪುನರುಜ್ಜೀವನದ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು. ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಶುದ್ಧತೆ, ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ವೈಚಾರಿಕತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುವಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು. ಅವರು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳು ಬಹುಮುಖಿ, ಆಳವಾದ ಮತ್ತು ಚಿರಸ್ಥಾಯಿಯಾಗಿವೆ.
ಹುಟ್ಟು ಮತ್ತು ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಜೀವನ
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ, ಅಂದರೆ ಬಳ್ಳಾರಿ ಮಂಜಪ್ಪ ಶ್ರೀಕಂಠಯ್ಯ, 1884ರ ಜುಲೈ 3ರಂದು ಬೆಂಗಳೂರು ಸಮೀಪದ ತಿಪಟೂರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಸಿರಿವರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ತಿಪಟೂರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಮಧ್ಯಮ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ತಾವು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತೀವ್ರವಾದ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದದ್ದು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲೇ.
ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಸೇವೆ
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ ಅವರು ಮೈಸೂರಿನ ಮಹಾರಾಜಾ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಬಿಎ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಆಂಗ್ಲ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿಯನ್ನೂ ಪಡೆದರು. ಅವರು ಹಿರಿಯ ಆಂಗ್ಲ ಉಪನ್ಯಾಸಕರಾಗಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಮಹಾರಾಜಾ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಕರ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಕನ್ನಡದ ಪ್ರೌಢಿಮೆಯ ಹರಿಕಾರನಂತೆ ಬಳಿಸಿದರು.
ಸಾಹಿತ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳು
1. ಅನುವಾದಕಾರ್ಯ:
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ ಅವರು ಅನೇಕ ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಾಹಿತ್ಯಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು. ಹೀಗೆ ಅನುವಾದಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ಕನ್ನಡದ ಪಠ್ಯಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಶ್ರೀಮಂತಗೊಳಿಸಿದರು. ಅವರು ಕಲಿದಾಸನ "ಶಾಕುಂತಲ", ಮೇಕಬೇತ್ ನಾಟಕ, ಹಮ್ಲೆಟ್ ಮೊದಲಾದ ಅನೇಕ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸಿದರು.
2. ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಸಾಹಿತ್ಯ:
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ ಅವರ ಬರವಣಿಗೆಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವೇನೆಂದರೆ ಅವರ ಲಾಲಿತ್ಯಭರಿತ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ತೀವ್ರವಾದ ವೈಚಾರಿಕತೆ. ಅವರು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದರು. ಅವರ “ಸಾಹಿತ್ಯದ ಮೆಲುಕು” ಎಂಬ ಕೃತಿ ವಿಮರ್ಶೆಯ ಮಾದರಿಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
3. ಪಾಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳ ರೂಪುರೇಷೆ:
ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಕನ್ನಡ ವಿಭಾಗ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಕಾರಣರಾದರು. ಅವರು ಕನ್ನಡವನ್ನು ವಿದ್ಯಾವಿಷಯವನ್ನಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುವ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕನ್ನಡವನ್ನು ಶಾಲಾ ಮತ್ತು ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲೂ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯವಾಗುವಂತೆ ರೂಪು ಕೊಟ್ಟವರು ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ.
4. ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾಶುದ್ಧಿ ಮತ್ತು ವಿಕಾಸ:
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ ಅವರು ಭಾಷಾಶುದ್ಧಿಗೆ ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಿದವರು. ಅವರು ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷಿನಿಂದ ಬಂದ ಅತಿಯಾದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ತಡೆದು, ಭಾಷೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಶುದ್ಧತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಯತ್ನಿಸಿದರು. ಅವರ “ಭಾಷೆಯ ಧ್ವನಿ” ಎಂಬ ಲೇಖನಗಳು ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಬಹುಮೂಲ್ಯವಾದವು.
5. ನವೋದಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಚಳವಳಿ:
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ ಕನ್ನಡ ನವೋದಯ ಚಳವಳಿಗೆ ಆಧಾರಶಿಲೆಗಳಾಗಿದ್ದರು. ನವೋದಯ ಅಂದರೆ ಕನ್ನಡದ ಪುನರುತ್ಥಾನದ ಚಳವಳಿ. ಈ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆ, ವೈಚಾರಿಕತೆ, ನವೀನ ಶೈಲಿ ಇವು ಪ್ರಾಧಾನ್ಯ ಪಡೆದವು. ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ ಅವರು ಈ ಚಳವಳಿಗೆ ನೆಲೆ ನಿಲ್ಲಿಸಿದವರು.
6. ಶಿಷ್ಯವೃಂದ ಮತ್ತು ಪಾರಂಪರ್ಯ:
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ ಅವರ ಶಿಷ್ಯವೃಂದ ಬಹಳ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಅವರ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿ ಡಾ. ಕೆ.ವಿ. ಪುಟ್ಟಪ್ಪ (ಕುವೆಂಪು), ಡಾ. ಎಲ್. ಎಸ್. ಶೇಷಗಿರಿ ರಾವ್, ತಿ. ಎಸ್. ವೆಂಕಣ್ಣಯ್ಯ, ಮುಂತಾದವರು ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡರು. ಇವರು ಮುಂದೆ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಿದರು.
ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ ಅತ್ಯಂತ ಸರಳ ಹಾಗೂ ಶಿಸ್ತಿನ ಜೀವನ ನಡೆಸಿದವರು. ಅವರು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿ ನಿಷ್ಠೆ, ಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಸಂಯಮದಿಂದ ಕೂಡಿದವರು. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಅವರು ಸದಾ ಹೃದಯಸ್ಪರ್ಶಿಯಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಂಡು, ಅವರಲ್ಲಿ ನೈತಿಕತೆ ಮತ್ತು ತತ್ತ್ವಪೂರ್ಣತೆ ಬೆಳೆಸಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳು
- ಸಾಹಿತ್ಯದ ಮೆಲುಕು
- ಕಾಲಿದಾಸನ ಶಾಕುಂತಲ (ಅನುವಾದ)
- ಮ್ಯಾಕ್ಬೆತ್ (ಅನುವಾದ)
- ಭಾಷೆಯ ಧ್ವನಿ
- ಹಮ್ಲೆಟ್ (ಅನುವಾದ)
- ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಲೇಖನಗಳು ಮತ್ತು ಭಾಷಣಗಳು
ಸಮ್ಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ ಅವರಿಗೆ ಹಲವು ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ ಸಮಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯತ್ವ, ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷತ್ವ, ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ ಮುಂತಾದ ಅನೇಕ ಗೌರವಗಳು ದೊರಕಿದ್ದವು. ಅವರು ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರೌಢ ಭಿತ್ತಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದವರಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು.
ಪರಿಣಾಮ ಮತ್ತು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಧ್ವನಿ
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ ಅವರು ಕನ್ನಡದ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಕುರಿತು ಸದಾ ಚಿಂತನಶೀಲರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು: ಭಾಷೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅದನ್ನು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಬಳಕೆ ಮಾಡುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
ಸಾವು ಮತ್ತು ಆಸ್ಥಿ
1958ರಲ್ಲಿ ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ ಅವರು ಇಹಲೋಕ ತ್ಯಜಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವರ ಬರಹಗಳು, ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣದ ಆದರ್ಶಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಜೀವಂತವಾಗಿವೆ. ಅವರು ನಮ್ಮ ಭಾಷಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಕಟ್ಟಿದ ಆಶಯದ ಮನೆ ಇನ್ನೂ ಉಜ್ವಲವಾಗಿ ಹೊಳೆಯುತ್ತಿದೆ
ಬಿ. ಎಂ. ಶ್ರೀ: ಕನ್ನಡದ ನವೋದಯದ ದೀಪಪ್ರಜ್ವಲಕ
ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ:
ಬಿ.
ಎಂ. ಶ್ರೀಕಂಠಯ್ಯ,
ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ
ಲೋಕದಲ್ಲಿ "ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ"
ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ
ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದವರು, 1884ರ
ಜೂನ್ 3ರಂದು
ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಯ
ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣದ ಬಳಿ
ಇರುವ ಬೇವನದುಂಡಿ
ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು.
ಅವರ ಪೂರ್ಣ
ಹೆಸರು "ಬಳ್ಳಾಳ
ಮಲ್ಲಾರದ್ರೀ ಶ್ರೀಕಂಠಯ್ಯ".
ಅವರ ತಂದೆ
ಶ್ರೀ ಬಳ್ಳಾಳ
ಮಲ್ಲಾರದ್ರೀ ಮತ್ತು
ತಾಯಿ ಧರ್ಮಪತ್ನಿ
ಲಕ್ಷ್ಮೀದೇವಿ. ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೇ
ವಿದ್ಯೆಪ್ರೀತಿ, ಭಾಷಾ
ಸೊಗಸು ಇವರಿಗೆ
ಬೆಳೆದಿದ್ದವು. ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ
ಶಿಕ್ಷಣದ ಪರಂಪರೆ
ಇರುವುದರಿಂದಲೇ ಅವರು
ಶ್ರೇಷ್ಠ ಶಿಕ್ಷಣ
ಪಡೆದರು.
ಪ್ರಾಥಮಿಕ
ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ
ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ
ಅವರು, ನಂತರ
ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಇರುವ
ಮಹಾರಾಜಾ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ
ಪದವಿ ಪಡೆದರು.
ಇಲ್ಲಿ ಅವರು
ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಾಹಿತ್ಯ,
ಪುರಾತನ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳು
ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ
ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ
ಆಳವಾದ ಜ್ಞಾನ
ಪಡೆದರು. ನಂತರ
ಅವರು ಪ್ರೌಢ
ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿನಲ್ಲಿಯೂ
ಮುಂದುವರಿಸಿದರು.
ವೃತ್ತಿಜೀವನ:
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ
ಅವರ ವೃತ್ತಿಜೀವನ
ಬಹುಮುಖವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು
ಆರ್.ಟಿ.ಸಿ
ಹೈಸ್ಕೂಲಿನಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ
ತಮ್ಮ ಸೇವೆಯನ್ನು
ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಂತರ
ಅವರು ಮೈಸೂರು
ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ
ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವಿಭಾಗದ
ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಹಾಗೂ
ನಂತರ ಕನ್ನಡ
ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ
ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಅವರು
ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಪ್ರಥಮ
ಬಾರಿಗೆ "ಆಧುನಿಕ
ವಿಮರ್ಶಾ ದೃಷ್ಟಿಕೋಣ"ವನ್ನು
ಪರಿಚಯಿಸಿದರು.
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ
ಅವರ ಪ್ರಮುಖ
ಸಾಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದದ್ದು
ಕನ್ನಡದ ಭಾಷಾಶುದ್ಧಿ
ಹೋರಾಟ. ಅವರು
"ಶುದ್ಧ ಕನ್ನಡ"ದ
ಪರವಾಗಿ ಧ್ವನಿ
ಎತ್ತಿದ ಪ್ರಥಮ
ಬುದ್ದಿಜೀವಿಗಳಲ್ಲೊಬ್ಬರು.
"ಶುದ್ಧಶೈಲಿ",
"ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾಷೆ",
"ಅಕ್ಷರ ಶುದ್ಧತೆ"
ಮುಂತಾದ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ
ಅವರ ಪ್ರಬಂಧಗಳು
ಬಹುಮೌಲ್ಯವಾದವು.
ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ವಿಮರ್ಶೆ:
ಬಿ.
ಎಂ. ಶ್ರೀ
ಸಾಹಿತ್ಯ ಲೋಕದಲ್ಲಿ
ನವೋದಯ ಚಳವಳಿಯ
ಪ್ರಮುಖ ಕಂಬಗಳಲ್ಲೊಬ್ಬರು.
ನವೋದಯ ಸಾಹಿತ್ಯವು
ಭಾರತೀಯ ಪರಂಪರೆ
ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ
ಪ್ರಭಾವಗಳ ಸಮನ್ವಯವಾದ
ಶೈಲಿಯಾಗಿದೆ. ಈ
ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ
ಅವರು ಇಂಗ್ಲಿಷ್
ಸಾಹಿತ್ಯದ ಅನುಭವದಿಂದ
ಪಾಠಗಳನ್ನು ಕಲಿತು,
ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸುಮಟ್ಟಿಗೆ
ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಹೊಸ
ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು.
ಅವರು
ಬರೆದ "ಸಾಹಿತ್ಯ ತತ್ತ್ವ ಮತ್ತು ವಿಮರ್ಶೆ"
ಎಂಬ ಕೃತಿ
ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯ
ವಿಮರ್ಶೆಯ ಪ್ರಥಮ
ಪ್ರಬಂಧಸಂಕಲನಗಳಲ್ಲೊಂದು.
ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ
ಅವರು ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ
ವಿಮರ್ಶಕರೆಂದರೆ ಮಾರ್ಗನ್,
ಲಾಂಬ್, ಮೋರೆ,
ಮೈಕಲ್, ಆರ್ಮೋಲ್ಡ್
ಮುಂತಾದವರ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು
ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಬಳಸಿದರು.
ಅವರು "ಕಾವ್ಯವೇ
ಜೀವನ",
"ಕಾವ್ಯಶಿಲ್ಪ",
"ಶಬ್ದ ಮತ್ತು
ಅರ್ಥ" ಮುಂತಾದ
ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ
ಆಳವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ನೀಡಿದರು.
ಕವಿತೆಗಳು ಮತ್ತು ಅನುವಾದ ಕಾರ್ಯಗಳು:
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ
ಅವರು ಸ್ವತಃ
ಕವಿಯಾಗಿಯೂ ಹೆಸರು
ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು
ಬರೆದ ಹಲವಾರು
ಪದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಷೆಯ
ಶೈಲಿ, ಅರ್ಥವತ್ತತೆ
ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯ
ಮೆರೆಯುತ್ತದೆ. ಅವರ
ಕಾವ್ಯ ಶೈಲಿ
ವಿಶಿಷ್ಟವಾದದ್ದು, ಅದು
ಆಂಗ್ಲ ಕಾವ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದ
ಪ್ರಭಾವದಲ್ಲಿದ್ದುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ.
ಅಲ್ಲದೇ,
ಅವರು ಅನುವಾದ
ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲೂ ಅಪಾರವಾದ
ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.
ಶೇಕ್ಸ್ಪಿಯರ್ ನ
"ಮೆಕ್ಬೆತ್"
ನ ಕನ್ನಡಾನುವಾದ,
ಕಾಳಿದಾಸನ "ಶಾಕುಂತಲ"
ನ ಶ್ರೇಷ್ಠ
ಭಾಷಾಂತರ, ತದ್ವارة ಪಾಂಡಿತ್ಯಪೂರ್ಣ
ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಿಂದ ಅವರು
ಕನ್ನಡದ ಅನುವಾದ
ಸಾಹಿತ್ಯದ ಹಿರಿತನವನ್ನು
ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದರು.
ಭಾಷಾ ಚಳವಳಿ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಿಸ್ತರಣೆ:
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ
ಅವರು ಭಾಷಾ
ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ
ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದ್ದರು. ಕನ್ನಡ
ಭಾಷೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ
ಮತ್ತು ಶುದ್ಧತೆಯ
ಪರಿಯಾಗಿ ಮಾತನಾಡಿದ
ಅವರು, ಭಾಷೆಯ
ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು
ಬಲ ನೀಡಿದರು.
ಅವರ ಪ್ರಬಂಧಗಳು
ಹಾಗೂ ಭಾಷಣಗಳು
ಕನ್ನಡ ಪ್ರಜ್ಞೆ
ಬೆಳೆಸುವಲ್ಲಿ ಸಹಾಯವಾಗಿದ್ದವು.
ಅವರು "ಕನ್ನಡದ
ಶಕ್ತಿಯ ನೂತನ
ಜಾಗೃತಿ" ಎಂಬ
ಆಶಯವೊಂದನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದರು.
ಶೈಕ್ಷಣಿಕವಾಗಿ
ಕೂಡ ಅವರು
ಹಲವು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ
ಪಾಠಪಠಣದಿಂದ ಹೊರತಾಗಿ
ಚಿಂತನ, ವಿಮರ್ಶೆ
ಮತ್ತು ಕಾವ್ಯನಿರ್ಮಾಣದ
ದಾರಿಯನ್ನು ತೋರಿದರು.
ಅವರ ಶಿಷ್ಯರಲ್ಲಿ
ಡಾ. ಕೆ.ವಿ.
ಪುಟ್ಟಪ್ಪ (ಕುವೆಂಪು),
ಡಾ. ಎಸ್.
ಎನ್. ರಾಘವೇಂದ್ರಚಾರ್,
ವಿ. ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯ
ಮೊದಲಾದವರು ಭಾರತೀಯ
ಭಾಷಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ
ಎತ್ತರಗಳನ್ನೇರಿದವರು.
ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳು:
- ಸಾಹಿತ್ಯ ತತ್ತ್ವ ಮತ್ತು ವಿಮರ್ಶೆ
- ಅನುಭವ ಮತ್ತು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ
- ಮೆಕ್ಬೆತ್ – ಕನ್ನಡಾನುವಾದ
- ಶಾಕುಂತಲ – ಭಾಷಾಂತರ
- ಕಾವ್ಯದ ಪ್ರಕಾರಗಳು
- ಶುದ್ಧಶೈಲಿ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು
- ಕಾವ್ಯ ಪ್ರಭಾ – ಕವನ
ಸಂಕಲನ
ಪದವಿ, ಗೌರವಗಳು ಮತ್ತು ಕೊನೆಯ ದಿನಗಳು:
ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀ
ಅವರು ತಮ್ಮ
ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಗುರುತಾಗಿ
ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯ
ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಹಾಗೂ
ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ
ವಿವಿಧ ಪ್ರಶಸ್ತಿ,
ಪುರಸ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದರು.
ಅವರು ತಮ್ಮ
ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ
ಶ್ರೇಷ್ಠ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿ,
ಗುರುಗಳಾಗಿ, ವಿಮರ್ಶಕರಾಗಿ,
ನವೋದ್ಯಮಿಗಳಾಗಿ, ಭಾಷಾಪರಿಷ್ಕಾರಕರಾಗಿ,
ಶಿಕ್ಷಣಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಾಗಿಯೂ
ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು.
1958ರ
ಮೇ 5ರಂದು
ಅವರು ತೀರcalls
callsುಹೋದರು. ಆದರೆ
ಅವರು ಬಿತ್ತಿದ
ಚಿಂತನೆಗಳು, ಚಿರಂತನ
ತತ್ತ್ವಗಳು, ಭಾಷಾ
ಪ್ರೀತಿಯ ಶೋಧನೆಗಳು
ಕನ್ನಡದ ವಿದ್ಯಾಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ
ದೀವಟಿಗೆಗಳಾಗಿ ಇನ್ನೂ
ಹೊಳೆಯುತ್ತಲೇ ಇವೆ.
ಉಪಸಂಹಾರ:
ಬಿ.
ಎಂ. ಶ್ರೀ
ಅವರು ಕನ್ನಡ
ನವೋದಯದ ತೇಜೋಮಯ
ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ. ಅವರು
ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ,
ಭಾಷೆಗೆ, ಭಾವನೆಗೆ,
ಜೀವನಕ್ಕೆ ಹೊಸ
ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದವರು.
"ಸಾಹಿತ್ಯ ಎಂದರೆ
ಬದುಕನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ
ದಾರಿ" ಎಂದು
ಬೋಧಿಸಿದ ಅವರು,
ನಿಜಕ್ಕೂ ಬದುಕು
ಮೆರೆಸಿದ ಕವಿ,
ವಿಮರ್ಶಕ, ಭಾಷಾ
ಚೇತನ.